W dobie błyskawicznie rozwijającej się technologii, cyberprzestępcy korzystają z coraz bardziej wyrafinowanych metod, by zdobyć nasze dane, zaufanie… i pieniądze. Jedną z najniebezpieczniejszych technik oszustwa jest spoofing – podszywanie się pod głos lub numer telefonu bliskiej osoby.

Nie chodzi już tylko o podejrzane SMS-y czy e-maile. Dziś oszust może zadzwonić z numeru Twojego męża, dziecka czy babci i… brzmieć dokładnie tak, jak oni.

Spoofing to technika wykorzystywana przez oszustów, polegająca na podszywaniu się pod inną osobę – zarówno poprzez manipulację numerem telefonu, jak i naśladowanie głosu rozmówcy. Przestępcy potrafią dziś:

• Podszywać się pod numer telefonu – na ekranie telefonu wyświetla się numer kogoś z rodziny, choć w rzeczywistości dzwoni zupełnie obca osoba.
• Imitować głos bliskiego – przy pomocy sztucznej inteligencji, oszuści mogą stworzyć syntetyczny głos na podstawie krótkich próbek, np. z TikToka, YouTube’a czy Instagrama.

Choć cały mechanizm brzmi jak scenariusz filmu, niestety działa i przynosi przestępcom realne zyski. Spoofing wykorzystywany jest najczęściej do:

Oszuści tworzą scenariusze, w których „wnuczek” miał wypadek, „córka” potrzebuje pieniędzy na operację, albo „mąż” musi natychmiast zapłacić zaliczkę. W emocjach, pod presją czasu, wiele osób przekazuje kod BLIK, wykonuje przelew lub przekazuje inne dane finansowe.

Podszywając się pod bliską osobę, przestępca może przekazać szokującą informację o wypadku, zaginięciu czy nagłej hospitalizacji. W takim stanie trudno o racjonalne decyzje – o to właśnie chodzi oszustowi.

Udając kogoś bliskiego, przestępcy próbują też wyciągać dane: numery PESEL, adresy, dane logowania, hasła czy inne poufne informacje. Te mogą później posłużyć do kolejnych oszustw lub kradzieży tożsamości.

Najważniejsze to rozmawiać o zagrożeniu. Poinformuj swoich bliskich – szczególnie osoby starsze – że takie metody istnieją. Jeśli otrzymają telefon z dramatyczną wiadomością, powinni zachować spokój, rozłączyć się i zadzwonić do tej osoby na numer zapisany w kontaktach, nie ten, który się wyświetlił.

Umówcie się na wewnętrzne hasło awaryjne, znane tylko Wam. Może to być nazwa ulubionej potrawy babci albo imię pierwszego kota. Jeśli ktoś dzwoni z „pilną sprawą” – poproś o hasło. Jeśli go nie zna – zakończ rozmowę.

Jeśli coś brzmi zbyt dramatycznie lub zbyt pilnie, daj sobie chwilę. Oszuści liczą na emocje, panikę i natychmiastowe działanie. W razie wątpliwości zadzwoń do innego członka rodziny, zapytaj, upewnij się.

Nie musisz być specjalistą od cyberbezpieczeństwa, by się chronić. Wystarczy odrobina świadomości i rozmowa z bliskimi. Spoofing to nie technologia przyszłości — to już się dzieje. Dlatego warto działać z wyprzedzeniem, zamiast reagować w kryzysie.